Iain Bunian (1628-88)

Iain Bunian (1628-88)
Scots Gaelic version of "Pilgrim's Progress" by John Bunyan

Wednesday, July 18, 2012

Earrann 7

Foighidinn agus Buaireas
Sheall e dha Foighidinn agus Buaireas.
     A thuilleadh air a siud chunnaic mi as mo chadal gun do ghabh am Fear-mìneachaidh air làimh e, agus gun d'thug e steach e do sheòmar beag, far an robh dithis chloinne nan suidhe, gach fear air cathair dha fhèin. B' e ainm an fhir bu shine Buaireas, agus ainm an fhir eile Foighidinn. Bha coltas air Buaireas a bhi cànranach, ach bha Foighidinn solt.

Is àill le Buaireas nithean air ball. Foighidinn deònach fuireach.
     An sin dh'fhaighnich Crìosdaidh, carson a bha Buaireas cànranach. Fhreagair am Fear-mineachaidh: Tha an athair air son gum fanadh iad ris a' chuid as fheàrr gu toiseach na h-ath-bhliadhna. Tha Buaireas air son an t-iomlan fhaotainn air ball, ach tha Foighidinn deònach feitheamh.

Fhuair Buaireas a mhiann is chaith e an t-iomlan an tiota.
     An sin chunnaic mi gun d'thàinig fear gu Buaireas le poca ionmhais, 's gun dhòirt e aig a chasan e: gun thog Buaireas e 's gun rinn e aoibhneas os a chionn -- a' cur a theanga na phluic ri Foighidinn. Cha robh mi fada gabhail ealla ris nuair a chunnaic mi gun robh an t-iomlan aige air a chosg, 's nach robh air fhàgail aige ach na luideagan.
     An sin thuirt Crìosdaidh ris an Fhear-mhìneachaidh: "Cuir tuilleadh solais air a seo dhomh."
     Mar sin thuirt e: "Is samhla gach fear aca siud. Tha Buaireas na shamhla air daoine an t-saoghail seo, agus Foighidinn air daoine an t-saoghail ri teachd. Mar a tha thu faicinn: cha bhi Buaireas air a dhòigh mur faigh e 'n t-iomlan air ball, am bliadhna, is e sin anns an t-saoghal seo. Is ionnan sin is daoine an t-saoghail seo. Cha bhi iad riaraichte mur faigh iad an cuid de nithean maithe a-nise -- chan urrainn iad fuireach gus an ath-bhliadhna, is e sin gus an ath-shaoghal, air son na cuid as fheàrr.

Eun san làimh, sin roghainn duine an t-saoghail.
     Tha barrachd buaidh san dubhfhacal ud dhaibh: "Is fheàrr aon eun san dòrn na dha dheug air iteig," na tha an uile theisteas Dhè, mu shonas an t-saoghail ri teachd. Ach mar a chunnaic thu, gun robh an t-iomlan air a chosg aige an tiota, 's nach robh nì air fhàgail aige ach na luideagan, is ann mar sin a bhitheas e don t-seòrsa ud uile, aig deireadh an t-saoghail seo.

An gliocas as fheàrr aig Foighidinn.
     An sin thuirt Crìosdaidh: "Tha mi nise faicinn gur h-ann aig Foighidinn a tha an gliocas as fheàrr, agus sin airson adhbhar no dhà. (l) A chionn gu bheil e feitheamh ris na nithean as fheàrr. (2) Agus a chionn gum bi glòir aigesan an uair nach bi nì aig an fhear eile ach luideagan."
     Am FEAR: Seadh, is faodaidh tu fear a bharrachd ainmeachadh, eadhon nach teirig glòir an ath-shaoghail a-chaoidh, ach nach eil nithean an t-saoghail seo ach diombuan. Uime sin cha robh mòr-adhbhar aig Buaireas a bhi fanaid air Foighidinn, a chionn gun d'fhuair e a nithean maithe an toiseach, cho maith 's a bhios aig Foighidinn a bhi fanaid air Buaireas, a chionn gun d’fhuair e a nithean maithe air a’ cheann mu dheireadh. Feumaidh a' cheud fhear àite a dhèanamh don fhear mu dheireadh, a chionn gum bi an tìm ri teachd aig an fhear mu dheireadh. Cha bhi aig an fhear mu dheireadh ri àite dhèanamh do neach eile, 's gun neach eile ri thighinn as a dhèidh. Uime sin tha e soilleir gum feum tìm gu cosg a bhi aig an fhear a tha faotainn a chuibhrinn air tùs, ach bidh a chuibhreann a-chaoidh aig an fhear a gheibh mu dheireadh e.

Fhuair Dives a chuid air tùs.
     Mar sin tha e sgrìobhte mun duine shaidhbhir: "Fhuair thusa do nithean maithe ri àm dhuit a bhi beò, agus Lasaras mar an ceudna droch nithean, ach a-nis tha esan a' faotainn sòlais agus tha thusa air do phianadh." [Lùcas 16:25]
     CR.: Tha mi faicinn nach e bhi sanntachadh nithean a tha làthair as fheàrr idir, ach a bhi feitheamh ri nithean a tha ri teachd.

Chan eil na ceud nithean ach diombuan.
     Am FEAR: Tha 'n fhìrinn agad. Chan eil nithean a chithear ach diombuan, ach tha na nithean nach fhaicear sìorraidh. Ged a tha sin mar sin, a chionn gu bheil nithean a tha làthair agus ar miann feòlmhor nan dlùth-choimhearsnaich da chèile, tha iad a' tuiteam an gaol a chèile: air an làimh eile, tha ar miann feòlmhor agus nithean ri teachd nan coigrich da chèile, agus air an adhbhar sin, tha iad a' buanachadh anns an dàimh sin. [2 Cor. 4:18; Ròm. 7:15-25]

Thursday, July 12, 2012

Earrann 6


Crìosdaidh sgìth dhe eallach.
     An sin chunnaic mi as mo chadal gun dh’fhaighnich Crìosdaidh dheth cuideachd, an robh na chomas cobhair a dhèanamh air na oidhirp air eallach fhuasgladh bhàrr a dhroma. Oir cha robh e air faotainn cuidhteas e fhathast. Cha mhò bha dol aige dheth, gun chobhair o chuideigin eile. Is e do chuid gabhail leis gus an ruig thu àite na saorsa. Ann an sin tuitidh e dhiot leis fhèin.           

Chan eil dol às o chiont, is eallach peacaidh, ach tre bhàs is fuil Chrìosd.
    An sin thòisich Crìosdaidh air teannachadh a chrios, agus air a fhèin a sgioblachadh air son a thurais. An sin thuirt am fear eile ris, gun tigeadh e, mun àm am biodh e air dol greis on doras chumhang, am fianais taigh an Fhir-mhìneachaidh, far am buaileadh e aig an doras, agus far am faiceadh e nithean ro luachmhor. An sin dh'fhàg Crìosdaidh beannachd aig a charaid, agus ghuidh a charaid deagh shoirbheachadh Dhè a bhi air.

Crìosdaidh aig taigh an Fhir-mhìneachaidh.
     An sin ghabh e roimhe gus an do ràinig e taigh an Fhir-mhìneachaidh. Bhuail e an doras uair is uair gus mu dheireadh an d'thàinig cuideigin a dh'fhaighnich cò bha 'n sud.           
     CR.: Tha, fear a tha gabhail na slighe, agus leis 'm bu mhaith facal air fear an taighe. Thug caraid dha comhairle orm tadhall, agus gum biodh e chum mo leas.
     Mar sin ghairmeadh air fear an taighe; agus an ceann tiota thàinig e, agus dh'fhaighnich e de Chrìosdaidh ciod a bha dhìth air.
      "Le ur cead," arsa Crìosdaidh, “tha mi air mo shlighe o Bhaile an lèirsgrios gu Beinn Shioin. Thuirt am fear a tha 'n urra ris a' gheata, a th'aig ceann a staigh an rothaid seo, rium, nan tadhailinn an seo gu nochdadh sibhse dhomh nithean brèagha a bhiodh feumail dhomh air an t-slighe."

Soillseachadh. Tha e air a theagasg.
     An sin thuirt am Fear-mìneachaidh: Thig a steach! Seallaidh mi dhuit nithean as fheàirrde tu. Thuirt e an sin ri a sgalaig coinneal a lasadh, agus dh'iarr e air Crìosdaidh an leantainn.

Dealbh fìor dhuine uasal.
     Thug e steach e do sheòmar uaigneach, agus an uair a dh'fhosgail an sgalag doras, chunnaic e dealbh duine mhaith, an crochadh air a' bhalla: duine 's a shùilean a' sealltainn suas, taghadh gach leabhair na làimh, lagh na fìrinn air a bhilean, an saoghal air a chùlaibh, na sheasamh mar gum biodh e cur ìmpidh air daoine, agus crùn òir an crochadh os a chionn. An sin thuirt Crìosdaidh: "Dè as ciall don dealbh seo?"
     AM FEAR.: Sin dealbh fir à mìle. Is urrainn e ràdh am briathran an Abstoil: "Oir ged bhiodh deich mìle luchd-teagasg agaibh ann an Crìosd, gidheadh chan eil agaibh mòran athraichean; oir ann an Iosa Crìosd ghin mise sibh tron t-Soisgeul. Mo chlann bheag, air a bheil mi a-rithist ri saothair, gus an dealbhar Crìosd annaibh." [1 Cor. 4:15; Gal. 4:19]

Brìgh an deilbh.           
     Mar a chì thu e 's a shùilean air an togail suas gu nèimh rogha gach leabhair na làimh, lagh na fìrinn air a bhilean, tha sin gu bhi sealltainn dhuit gur h-e as gairm dha, eòlas a bhi aige air nithean dorcha, agus an dèanamh soilleir do pheacaich --dìreach mar a chì thu e mar gum biodh e a' cur ìmpidh air daoine. Mar a tha thu faicinn an saoghal air a thilgeadh air a chùlaibh, agus an crùn an crochadh os cionn a chinn, tha sin a' nochdadh dhuit gu bheil e, le bhi dèanamh beagan ‘s tàir air na nithean a tha làthair, le meud a ghràidh do sheirbhis a Mhaighistir, gu bheil e cinnteach à glòir mar a dhuais san t-saoghal ri teachd."

Carson a sheall e an dealbh so an toiseach.
     “A-nise, ars am Fear-mìneachaidh, "sheall mi dhuit e an dealbh seo an toiseach, a chionn gur h-e am fear air a bheil seo na dhealbh an aon duine a tha air a ghairm, Ie Tighearna an àite a dh'ionnsaigh a bheil thu triall, gu bhi agad mar fhear-iùil, an càs sam bith san tachair dhuit tuiteam air do thuras. Air an adhbhar sin thoir an ro aire do na sheall mi dhuit, agus taisg na chunna tu nad chuimhne, gun fhios nach tachair cuid riut nad shlighe, a leigeas orra fhèin a bhi nan cinn-iuil, an uair nach eil nan slighe ach am bàs."
     An sin ghabh e air làimh e agus thug e steach e do sheòmar cèilidh mòr a bha làn dust, a chionn nach robh e riamh air a sguabadh. Air dha beachd a ghabhail air, thuirt am Fear-mìneachaidh ri duine an seòmar a sguabadh. Cha bu luaithe a thòisich e na dh'èirich an dust cho tiugh 's gun theab e Crìosdaidh a thachdadh. An sin thuirt am Fear-mìneachaidh ri caileig, a bha làimh ris, uisge thoirt a-steach, agus a chrathadh air an ùrlar. An uair a rinn i sin, chaidh aca air a sguabadh agus air a ghlanadh le tlachd.
     An sin thuirt Crìosdaidh: "Dè as ciall dha seo?"
     Fhreagair am Fear-mìneachaidh: "Is e an seòmar cèilidh seo cridhe an duine, nach d'thàinig a-riamh fo bhuaidh gràs beannaichte an t-Soisgeil. Is e an dust peacadh a nàdair, neòghloine an taobh a-staigh, a shalaich an duine gu lèir. An neach a thòisich air a sguabadh an toiseach, b' e sin an lagh, ach an tè a thug a-steach an t-uisge 's a chrath air e, b' i sin an Soisgeul. Nise chunnaic tu, cho luath 's a thòisich a' cheud fhear air sguabadh, gun thog e an dust air a leithid a dhòigh
's nach bu chomasach dha an seòmar a ghlanadh -- gur h-ann a theab e do thachdadh. Tha seo a' sealltainn gur h-ann a tha an lagh, le oibreachadh, an àite bhi glanadh a' chridhe o pheacadh, ga dhùsgadh 's ga neartachadh, ga chur am meud anns an anam, is e ga thoirt an uachdair, agus ga chronachadh, ged nach toir e cumhachd thairis air. A-rithist, mar a chunnaic tu a’ chaileag a' crathadh uisge air an t-seòmar, agus mar a bha e as dèidh sin air a ghlanadh le tlachd. Tha sin a' sealltainn dhuit: An uair a thig an Soisgeul a-steach don chridhe, le buaidh chaomh agus phrìseil, an uair sin gu bheil peacadh air a chlaoidh agus air a cheannsachadh, dìreach mar a leag a' chaileag an dust le uisge a chrathadh air an ùrlar; agus gu bheil an t-anam air a ghlanadh tre chreidimh an t-Soisgeil, agus an lorg sin air a dhèanamh iomchaidh gun gabhadh rìgh na glòire còmhnaidh ann. [Rom. 7:9; 1 Cor. 15:56; Rom. 5:20; Eòin 15:3; Eph. 5:26; Gn. 15:9; Rom 16:25,26; Eòin 15:13]

Tuesday, October 26, 2010

Earrann 5

     Cha robh nise dùil aig Crìosdaidh ri nì air bith ach bàs, agus shìn e air gul is caoineadh. Thug e mhallachd air an uair a thachair Mgr Gliocas-saoghalta ris, agus e ga bhùirt fhèin, nach robh ann ach an dearg amadan, an uair a thug e cluas da sheanchas. Bha e cuideachd a' leaghadh le nàire gun tugadh e an spèis bu lugha do reusonachadh an duine ud, agus sàbh na feòla dhe gu lèir, air dhòigh 's gun tugadh e air an t-slighe cheart a thrèigsinn. An dèidh sin, chuir e chomhairle ri Soisgeulach ann am briathran rudeigin mar seo.
    
Crìosdaidh faighneachd am faod e bhi sona tuille.
     CR.: Lur cead, Dè ur barail? A bheil dòchas idir air mo shon? Am faod mi tilleadh agus dèanamh air an doras chumhang? An toirear thairis mi air son seo, agus an tillear air falbh mi fo mhasladh? Tha mi duilich gun tug mi cluas do chomhairle an duine ud; ach a bheil mathanas air mo pheacadh?
    
Soisgeulach toirt dha misneachd.
     Thuirt Soisgeulach ris an uair sin: "Tha do pheacadh glè mhòr, oir rinn thu dà olc. Thrèig thu an t-slighe cheart agus roghnaich thu slighe thoirmisgte: ach leigidh am fear a tha aig an doras chumhang a-steach thu, is deagh rùn aige do dhaoine. A-mhàin thoir an deagh aire nach tèid thu air seachran a-rithist, air eagal gun sgriosar thu san t-slighe an uair a nì a chorraich beag-lasadh" [Salm 2:12].
     An sin thog Crìosdaidh air gu tilleadh. Phòg Soisgeulach e san dealachadh, agus, le fiamh a' ghàire air fhiacail, ghuidh e beannachd Dhè leis. Mar sin dh'fhalbh Crìosdaidh le sùrd, gun fiù facal a ràdh ri duine san rathad mhòr, 's ged a bhruidhneadh duine ris san dol seachad, cha leigeadh esan air gun cual e smid. Is ann a bha e falbh mar gum biodh e a' goid a rothaid tre chrìochan toirmisgte, agus nach fhaodadh e e fhèin a mheas tèarainte, air chor air bith, gus am biodh e air ais a-rithist air an rathad a dh'fhàg e air chomhairle Mhgr Gliocas-saoghalta.
     Agus mar sin chaidh aig Crìosdaidh air an doras chumhang a dhèanamh dheth ri tìde. Air an àrdoras bha na briathran seo sgrìobhte: "Buailibh an doras, agus fosgailear dhuibh."
     Bhuail esan an doras barrachd air uair no dhà, agus e ag ràdh leis fhèin:

"Eil fhios am faigh mi steach an seo?
No fosgailear dhomh, an truaghan bochd?
Ma gheibh, ged nach airigh mi air truas,
Fonn togam air ainm ro uasal shuas."
     
     Mu dheireadh thàinig duine diadhaidh, dam b'ainm Deagh-ghean, chun an dorais. Dh'fhaighnich e cò bh'ann, agus cò as a thug e choiseachd, agus dè bha air aire.
     CR.: Tha an seo peacach bochd, is eallach trom air a mhuin. Thàinig mi à Baile an Lèirsgrios, ach tha rùn orm a dhol gu Beinn Shioin, ach an saorar mi on fheirg a tha ri teachd. Seach gun deach innse dhomh gur h-ann tron doras seo a tha an t-slighe da h-ionnsaigh, bu mhath leam fios fhaighinn, lur cead, a bheil sibh deònach mo leigeil a-steach.
    
Bidh an doras air fhosgladh do pheacach a' chridhe bhriste.
     Deònach? Lem uile chridhe, ars an duine: agus leis a sin dh'fhosgail e an doras.
     Mar sin, mar a bha Crìosdaidh a' toirt ceum a steach, thug am fear eile dubadh làidir air, seachad air an stairsnich. Dh'fhaighnich Crìosdaidh dheth gu dè thug air siod a dhèanamh.

Tha Satan a’ sealg air daoine san dol a-steach air an doras chumhang.
     Thuirt am fear eile ris: "Chan eil ach astar beag eadar an doras seo agus dùn làidir air a bheil Beelsebub na cheannard. As a sin tha e fhèin agus a chuideachd a’ sealg air a' mhuinntir a tha tighinn a dh'ionnsaigh an dorais seo, agus a' cinnteachadh shaighdean orra, ach an tèid aca air am marbhadh mu faigh iad a-steach.
    
Chaidh Crìosdaidh a-steach le aoibhneas is ball-chrith.
     An sin thuirt Crìosdaidh: tha aoibhneas orm agus tha mi air chrith le eagal.
     Ach a-nise, is Crìosdaidh gu tèarainte a-staigh, dh'fhaighnich an duine dheth cò a sheòl an rathad ud e.
    
Còmhradh eadar Deagh-ghean agus Crìosdaidh.
     CR.: Is e Soisgeulach a thuirt rium tighinn an seo agus bualadh aig an doras, agus rinn mi sin. Thuirt e rium cuideachd gun innseadh tusa dhomh dè as còir dhomh a dhèanamh.
     DEAGH: Tha doras fosgailte air a chur romhad, nach urrainn neach air bith a dhùnadh.
     CR.: Is ann a-nise a tha mi tòiseachadh air a bhi faicinn mo leas, ann a bhi ruith a chunnairt.
     DEAGH: Ach nach iongantach gur h-ann nad aonar a thàinig tu?
     CR.: Is e bu choireach ris a sin, nach fhaca duine dhem choimhearsnaich an cunnart mar a chunnaic mise mo chunnart fhèin.
     DEAGH: An robh fhios aig duine gun robh thu tighinn?
     CR.: Bha: chunnaic a' bhean 's a' chlann mi an toiseach, agus dh'èigh iad as mo dhèidh mi thilleadh. Chunnaic cuid dhe na coimhearsnaich cuideachd mi, agus thòisich iad fhèin ag èigheach 's a' glaodhaich rium tilleadh; ach chuir mi mo chorragan nam chluasan agus ghabh mi romham.
    
Faodaidh cuideachd a bhi aig duine an toiseach na slighe gu nèimh, ach bhi na aonar a’ ruighinn.
     DEAGH: Ach nach do lean duine idir thu a chur impidh ort a dhol air ais dhachaigh?
     CR.: Lean. Lean dithis aca mi: Ceann-làidir agus Socharach; ach nuair a chunnaic iad nach robh math dhaibh a bhi rium thill Ceann-làidir dhachaigh, is e tilgeadh athais oirnn, ach thàinig Socharach còmhla rium astar beag.
     DEAGH: Agus carson nach tàinig e na b'fhaide?
     CR.: Gu dearbha thàinig. Thàinig sinn air adhart còmhla gus an do ràinig sinn Slochd na Mì-mhisnich, anns an do thuit sinn le chèile gun fhios duinn. Is ann an uair sin a chaill mo nàbaidh, Socharach, a mhisneachd buileach, air chor 's nach tigeadh e ceum na b’fhaide. Mar sin, air dha faighinn a-mach air an taobh a b’fhaisge air a thaigh, thuirt e rium gum faodainn an tìr àlainn a sheilbheachadh am aonar, air a shonsan. Ghabh e air an adhbhar sin a rathad fhèin agus ghabh mise mo rathad fhèin: esan as dèidh Cheann-làidir, agus mise a' dèanamh air an doras so.
     An sin thuirt Deagh-ghean: "Mo thruaighe, an duine bochd! A bheil a' ghlòir nèamhaidh cho suarach aige 's nach b'fhiach i an t-saothair leis cunnart no dhà a ruith a chum seilbh fhaighinn oirre?"

Crìosdaidh ga dhìteadh fhèin an làthair an dorsair.
     "Dh'innis mi an fhìrinn mu Shocharach, gun amharas," arsa Crìosdaidh, "agus nan innsinn an fhìrinn mu mo thimchioll fhèin bhiodh e soilleir nach eil mòran roghainn eadar an dithis againn. Tha e fìor gun thill esan dhachaigh, ach chaidh mise air seachran, agus roghnaich mi slighe a' bhàis, air chomhairle reusonachadh feòlmhor Mhgr. Gliocas-saoghalta."
     DEAGH: O! an tàinig esan nad lùib? Is ann a chuireadh esan thu gu Mgr. Laghalachd, gus am faigheadh tu saorsa! Muinntir nan car, nan dithis! Ach an do ghabh thu chomhairle?
     CR.: Ghabh, agus chaidh mi cho fada 's bu dàna leam. Chaidh mi lorg Mgr. Laghalachd, gus an robh dùil agam gun tuiteadh a' bheinn, a tha faisg air an taigh aige, air mo chlaigeann. Cha bu dàna leam a dhol ceum na b'fhaide.
     DEAGH: Is lìonmhor iad a chaill am beatha aig a’ bheinn sin, agus is lìonmhor iad dan toir i am bàs fhathast. Chan eil facal agad ri ràdh 's gun d’fhuair thu as le do bheatha.
     CR.: Tha 'n tul fhìrinn agad. Chan eil fhios dè a bha air èirigh dhomh, mura biodh gun thachair Soisgeulach rium gu fàbharach, is mi an imcheist mhòr leis an leann-dubh. Cha robh ann ach tròcair Dhè gun tàinig e thugam a-rithist -- mura biodh e air a thighinn cha bhithinn-sa an seo. Ach a-nise tha mi an seo, a leithid a chreutair 's a tha mi ann, nas iomchaidh dha-rìribh air bàs fon bheinn ud na bhi am sheasamh an seo a' labhairt ri mo Thighearna. Ach O, seo far a bheil an gràs dhòmhsa, gu faighinn a-steach air an doras seo!

Fhuair Crìosdaidh cofhurtachd, agus tha e air a sheòladh air a shlighe.
     DEAGH: Chan eil sinn a' dèanamh casaid air neach air bith, a dh'aindeoin na rinn e mun do ràinig e sinn: cha thilgear air chor air bith a-mach e [Eòin 6:37]. Air an adhbhar sin, a Chrìosdaidh chòir, thig ceum còmhla riumsa agus seallaidh mise dhut an rathad a dh’fheumas tu ghabhail. Thoir sùil dìreach romhad: a bheil thu faicinn an ceum caol ud? Siod an rathad a dh'fheumas tu ghabhail. Bha e air a dhèanamh leis na seann athraichean, na fàidhean, Crìosd agus abstoil, agus tha e cho dìreach ri saighead. Siod an rathad a dh'fheumas tu ghabhail.
    
Eagal air Crìosdaidh gun tèid e iomrall.
     Ach, arsa Crìosdaidh, nach eil iomadh car is lùib ann a tha an cunnart coigreach a chur iomrall?
     DEAGH: Gun teagamh, tha iomadh rathad a' tighinn a-steach air an ceann an taobh an rathaid seo, agus tha iad leathann camagach: ach sin dìreach mar a dh'aithnicheas tu an rathad ceart o gach rathad eile -- is e an rathad ceart a tha cho caol agus cho dìreach. Tha càch uile leathann agus camagach [Mata 7:14].

Monday, October 25, 2010

Earrann 4

Crìosdaidh fo eagal gun tuiteadh Beinn Shinai air a cheann.
     Mar so dh'fhàg Crìosdaidh a shlighe gu dhol gu taigh Mhgr. Laghalachd, a dh'iarraidh cobhair; ach ma dh'fhàg cha luaithe a ràinig e àrainn a' chnuic, na chunnaic e i cho àrd, agus i cho cas os cionn an rothaid, is nach dùirigeadh Crìosdaidh a dhol na b'fhaide, mun tuiteadh an cnoc air a cheann. Air an adhbhar sin stad e an làrach nam bonn, gun fhios dè a dhèanadh e. Chan e sin, ach cha do mhothaich e an t-eallach a riamh cho trom 's a bha e an uair ud. Is e na sheasamh air a' bhad ud thàinig lasraichean teine a-mach as a' chnoc is ghabh Crìosdaidh eagal gum biodh e air losgadh. Bhris e mach ann am fuar-fhallas, agus chaidh e air chrith le eagal [Ecs. 19:16,18; Eabh. 12:21]. Bhuail a chogais e nise, gun tug e spèis a riamh do chomhairle Mhgr. Gliocas-saoghalta.

Fhuair Soisgeulach Crìosdaidh aig Beinn Shinai.
     An ath shùil dhan tug e, cò chunnaic e ach Soisgeulach a' tighinn an taobh a bha e; ach an uair a chunnaic 's ann a lion rudhadh nàire a ghnùis. Mar sin thàinig Soisgeulach na b'fhaisge agus na b'fhaisge, agus an uair a thàinig e far an robh e, b'ann le sùil cholgach agus gnùis ghruamach a dh'amhairc e air, agus b'ann air an dòigh seo a chaidh e an còmhradh Chrìosdaidh.

Soisgeulach a’ strì as ùr ri Crìosdaidh.
     Dè do ghnothaich an seo a Chrìosdaidh? thuirt e. Cha robh fhios aig Crìosdaidh ciamar a fhreagradh e a' cheist, agus cha robh air, ach seasamh na thost. A thuille air a sin, thuirt Soisgeulach: Nach tusa an duine a fhuair mi a' gul air taobh a-muigh ballachan Baile an Lèirsgrios?
     CR.: Is mise an duine, ler cead.
     SOISG.: Nach do chuir mi air an t-slighe gus a' gheata chumhang thu?
     CR.: Rinn sibh sin cuideachd, arsa Crìosdaidh.
     SOISG.: Agus dè as coireach gun deach thu air iomrall cho aithghearr? Oir tha thu air seachran gun teagamh.
     CR.: An uair a fhuair mi mach à Slochd na Mì-mhisnich, thachair duin' uasal rium, a thug orm a chreidsinn, gum faodainn fear fhaotainn anns a' chlachan a tha romham, a b'urrainn m'eallach a thoirt dhìom.
     SOISG.: Ach cò fear a bh'ann?
     CR.: Bha coltas duin' uasail air, agus bha mòran aige ri radh rium, gus an tug e orm mu dheireadh gèilleadh: mar sin thàinig mi an seo, ach an uair a chunnaic mi an cnoc seo, agus am faomadh a th'ann os cionn an rothaid, stad mi mar a bh'agam, air eagal gun tuiteadh e air mo chlaigeann.
     SOISG.: Dè thuirt an duine uasal sin riut?
     CR.: Thuirt, dh'fhaighnich e dhìom càit an robh dùil agam a dhol agus dh'innis mi dha.
     SOISG.: Seadh, agus dè tuille?
     CR.: Dh'fhaighnich e an robh teaghlach agam, agus dh'innis mi sin dha. Ach, thuirt mi gun robh mi air mo chlaoidh cho mòr leis an eallach a th'air mo mhuin 's nach b'urrainn mi tlachd a ghabhail annta mar a b'àbhaist dhomh.
     SOISG.: Seadh, agus dè tuille?
     CR.: Thug e chomhairle orm faotainn cuidhteas m'eallach cho luath 's a b'urrainn mi; agus thuirt mi ris gur e sin an aon nì a bha dhìth ormsa. "Agus," arsa mise, "is ann air son sin a tha mi dèanamh air a' gheat ud thall, ach am faigh mi an tuille seòlaidh a dh'ionnsaigh an àite 's am faigh mi fuasgladh." An uair sin thuirt e gun sealladh esan dhomh slighe a b'fheàrr, slighe ghoirid, nach robh idir cho duilich ris an t-slighe air an do chuir sibhse mi: " slighe," ars esan " a bheir thu gu taigh duin' uasail, a tha ealanta air fuasgladh a leithid sin a dh'eallach." Is e thachair gun tug mi creideas dha, agus dh'fhàg mi an t-slighe, agus ghabh mi an rathad seo, le dùil ri faochadh aithghearr. Ach an uair a ràinig mi seo, agus a chunnaic mi nithean mar a tha iad, mar a thuirt mi, stad mi le eagal a' chunnairt: agus a-nise chan eil fhios agam gu dè a nì mi.
     An sin thuirt Soisgeulach: " Stad greiseag ach a nochd mise dhut briathran Dhè." Mar sin sheas e is e air chrith. An sin thuirt Soisgeulach: "Thugaibh an aire nach diùlt sibh esan a tha labhairt; oir mura deachaidh iadsan as a dhiùlt an tì a labhair o Dhia riu air thalamh, is lugha gu mòr na sin a thèid sinne as, ma thionndaidheas sinn air falbh uaithe-san a tha labhairt o nèamh" [Eabh. 12:25]. A thuille air a sin thuirt e: "A-nis bidh am fìrean beò tre chreidimh; ach ma philleas neach sam bith air ais, cha bhi aig m'anamsa tlachd ann" [Eabh. 10:38]. Agus so am feum a rinn e dhiubh: "Is tusa an duine a tha nad dheann gu truaighe. Tha thu air tòiseachadh air tàir a dhèanamh air comhairle an Tì as Àirde, agus air do chas a thionndadh o shlighe na sìthe, air chor 's gu bheil thu an cunnart do lèirsgrios."
     Leis an sin thuit Crìosdaidh aig a chasan, an riochd mairbh, is an glaodh na bheul: "Mo thruaighe mi, chaidh às dhomh!" An uair a chunnaic Soisgeulach sin rug e air air a làimh dheis, agus e 'g radh: "Maithear gach peacadh agus gach toibheum do dhaoine" [Mata 12:31]. "Na bi mì-chreidmheach ach creidmheach" [Eòin 20:27]. Leis a sin thàinig rudeigin de bheòthachadh air Crìosdaidh, agus dh'eirich e na sheasamh, is e air chrith mar a bha e roimh, an làthair Shoisgeulaich.

Nuair a bheir Crìosdaidhean cluas
do dhaoine feòlmhor baoth,
As an slighe thèid iad
is pàighidh air a shon gu daor;
Oir cha nochd Gliocas-saoghalta
do aon naomh an ròd,
Ach slighe threòraicheas
gu tràillealachd is bròn.
    
Soisgeulach a’ dèanamh iomradh air Gliocas-saoghalta
     Lean Soisgeulach air adhart mar seo: Thoir an tuille aire do na nithean a their mi riut. Innsidh mi dhut cò e a thug do char asad, agus cò dh'ionnsaigh a chuir e thu. B'e an duine a thachair riut fear d'an ainm Gliocas Saoghalta: is airidh air ainm e: a dh'aon chuid, is e nithean an t-saoghail seo a-mhàin as miann leis (agus air son sin is ann a Bhaile nam Beus a bhios e dol a dh'eaglais), agus a chuid eile, is e sin an teagasg as dòcha leis, a chionn gu bheil e dol eadar e is an Crann-ceusaidh. Is ann a chionn e bhi den nàdar fheòlmhor seo a tha e strì ri bhi fiaradh mo shlighean-sa, ged is ceart iad [Eòin 4:5; Gal. 6:12]. A-nis is e do chuid fìor ghràin a bhi agad do thrì nithean an comhairle an duine sin:
l. Gun do chuir e air seachran thu.
2. Gun dh'fheuch e ri cur eadar thu 's an Crann-ceusaidh.
3. Gun do chuir e thu air slighe anns nach eil ach bàs air a fhrithealadh.
     An toiseach: Is e do chuid gràin a bhi agad don nì seo, do chur air seachran, seadh agus gun chuir thu fèin d'aonta ris, oir is ionann sin is comhairle Ghliocas-saoghalta a ghabhail a roghainn air comhairle Dhè. Tha an Tighearna ag radh: "Dèanaibh spàirn chruaidh gu dhol a steach air a' gheata chumhang" -- an geata dh'ionnsaigh a bheil mi gad chur -- "oir is cumhang an doras tha treòrachadh a chum beatha, agus is tearc iad a tha 'g amas oirre"[Lu. 13:24; Mata 7:13,14]. Is ann on gheata bheag chumhang seo, agus on rathad da ionnsaigh, a thionndaidh an duine grànda ud do cheum agus d'aghaidh, gus an do theab thu d'anam a chall. Mar sin biodh fuath agad don nì sin, gun chuir e air seachran thu, agus gràin dhut fhèin, a chionn cluas a thoirt da.
     A-rithist: Is e do chuid gràin a bhi agad air an oidhirp a rinn e air cur eadar thu agus an Crann-ceusaidh, oir is mithich gur h-fheàrr leat e na ionmhas na h-Eiphit. Agus nach duirt rìgh na Glòire riut: an neach leis an àill a bheatha dhìon caillidh e i. Agus cuideachd: an tì a leanas mise agus nach fuathaich athair is mathair, bean is clann, bràithrean is peathraichean, seadh agus a bheatha fhèin cuideachd, chan urrainn e bhi na dheisciobail dhòmhsa [Eabh. 11:25,26; Marc 8:38; Eòin 12:25; Mata 10:39; Lu.14:26]. Air an adhbhar sin their mi: gun dèanadh fear oidhirp air a thoirt ort a chreidsinn, nach eil ach bàs anns an nì sin a tha an Fhìrinn a' cur an cèill nach urrainn do neach beatha mhaireannach a bhi aige as aonais: sin teagasg air am feum thu gràin a bhi agad.
     Agus a-rithist: is e do chuid gràin a bhi agad air gun deach aige air do chasan a thionndadh gu slighe bàis. A chum na crìche sin, thig dhut beachd a ghabhail air cò thige a chuir e thu, agus cho beag comas 's a bha aig an duine sin air cobhair a thoirt dhut o t'eallach.
     Is ann a dh'ionnsaigh fear d'an ainm Laghalachd a chuir e thu, gus am faigheadh tu faochadh. Is e ban-tràill bu mhàthair dha, agus a tha fo dhaorsa, i fhèin 's a clann [Gal. 4:21-27], agus ged is dìomhaireachd e, chan aon eile i ach a' bheinn Shinai seo, rona ghabh thu eagal gun tuiteadh i air do chlaigeann. A-nise ma tha i fhèin agus a clann ann an daorsainn, ciamar is urrainn dùil a bhi agad gun cuir iad thusa saor? Chan urrainn am fear-sa, ma-thà, faochadh a thoirt dhutsa od eallach. Cha tug e saorsa eallaich do dhuine a riamh, agus cha ruig a leas dùil a bhi gun toir. Chan eil innleachd air gum biodh duine air fhìreanachadh le oibre an lagha. Chan eil duine beò a gheibh cuidhteas eallach le gnìomharan an lagha. Mar sin chan eil an Gliocas-saoghalta ach fear conadail, agus cha mhò a tha am Mgr Laghalachd ach fear nan car, agus airson a mhic Suairceas dheth, chan eil annsan ach an cealgaire air a shùil, air cho bainde 's gu bheil e, agus fear nach urrainn fuasgladh a dhèanamh air do leithidsa. Creid thusa mise, chan eil nì anns an othail sin a chuala tu aig na daoine truagh ud, ach aon ionnsaigh air do thèarnadh a mhealladh uat, le do chur a-mach às an rathad air an do sheòl mise thu.
     An sin thog Soisgeulach a ghuth ris na nèamhan, ach am fìreanaicheadh iad e anns na thuirt e. Leis a sin chualas briathran, agus bhris lasraichean a-mach as a' bheinn ud, a chuir a leithid a dh'uamhann air Crìosdaidh bochd, 's gun dh'èirich fhalt air a cheann. Seo mar a bha na briathran a chualas: "A mheud 's a tha a dh'oibre an lagha tha iad fon mhallachadh; oir tha e sgrìobhte: is mallaichte gach neach nach buanaich anns na h-uile nì a tha sgrìobhte, ann an leabhar an lagha chum an dèanamh" [Gal. 3:10].

Sunday, October 24, 2010

Earrann 3



Choinnich Gliocas-saoghalta ri Crìosdaidh.
     A-nis, mar bha Crìosdaidh a' gabhail roimhe, is e leis fhèin, chunnaic e fear air fàire, a' tighinn tarsaing an còmhnard, na choinnimh, agus thurchair gun choinnich iad air a chèile dìreach far an robh rathad an darna fir a' dol tarsaing air rathad an fhir eile. B'e Gliocas-saoghalta ainm an fhir a thachair ris, fear a bhuineadh do bhaile Nòs-Nàdarra -- baile mòr mòr, faisg air an àite as an tàinig Crìosdaidh fhèin. Seach gun robh bheag no mhòr a dh'eòlas aig an duine so air Crìosdaidh (oir an uair a dh'fhàg Crìosdaidh Baile an Lèirsgrios sgaoil an naidheachd, chan e mhàin air feadh a' bhaile sin, ach air feadh na coimhearsnachd), air do Ghliocas-saoghalta beachd a ghabhail air a shiubhal èigeannach, air a chuid gearain is osnaich, agus a leithid sin, ghabh e amharas cò bh'aige, agus is ann a chaidh e an còmhradh Chrìosdaidh.

Còmhradh eadar Gliocas-saoghalta agus Crìosdaidh.
     GLIOC.: Seadh, mo ghille math, dè do cheann-uidhe, is tu fo leithid a shaoithir?
     CR.: Fo shaoithir gun teagamh, ma bha creutair bochd a riamh mar sin! Seach gun dh'fhaighnich thu gu dè mo cheann-uidhe, cha duilich sin tnnse: tha mi dèanamh air a' gheata chumhang ud a tha romham, agus e air innse dhomh gum faigh mi mach an sin, dòigh air faotainn cuidhteas m' eallach trom.
     GLIOC.: A bheil bean agus clann agad?
     CR.: Thà, ach tha mi air mo chlaoidh leis an eallach seo air a leithid a dhòigh 's nach urrainn mi tlachd a bhi agam nan cuideachd mar a b'àbhaist. Is ann a tha mi mar nach biodh iad idir ann. [1 Cor. 7:29]
     GLIOC.: An toir thu cluas dhòmhsa ma bheir mi comhairle ort?
     CR.: Is mise nì sin, ma bhios i gu math, 's gur mòr m'fheum air deagh chomhairle.
    
Comhairle Ghliocas-saoghalta air Crìosdaidh.
     GLIOC.: Gabh mo chomhairle, ma-tà, agus faigh cuidhteas t'eallach gun dàil, oir a chaoidh gus an tachair sin cha bhi t'inntinn aig fois. Cha mhò thèid agad air an tlachd fhèin fhaotainn anns na beannachdan a bhuilich Dia ort gus an sin.
     CR.: Is e sin an dearbh nì air a bheil mi suidhichte: a bhi cuidhteas an eire thruim seo. Ach a chur dhìom chan urra mi; cha mhò tha duine nar tìr as urrainn a thoirt dhìom. Is e sin as adhbhar gu bheil mi dol air an t-slighe seo, mar a dh'innis mi dhuit, ach am faigh mi cuidhteas m'eallach.
     GLIOC.: Cò thug a chomhairle ort a thighinn an taobh seo a dh'fhaighinn cuidhteas t'eallach?
     CR.: Thug duine a bha rèir araon na dhuine mòr agus urramach -- fear d'am b'ainm, mar is cuimhne leam, Soisgeulach.
     GLIOC.: B'e sin esan air son a chomhairle! Chan eil slighe eile air domhan cho trioblaideach no cho duilich ris an t-slighe air an do sheòl e thu, agus gheibh thu sin a-mach air do chosg, agus gabh a chomhairle. Thachair beagan riut mu thràth, tha mi faicinn, oir tha mi faicinn òpar Slochd na Mì-mhisneachd ort; ach chan eil anns an t-Slochd ud ach toiseach tòisich nan trioblaidean a tha an dàn daibhsan a ghabhas a slighe. Èisd thusa riumsa. Is mise as sine na thusa. Air an rathad a tha thu gabhail tha thu an cunnart sgìths, pian, acras, gàbhadh, lomnochdas, claidheamh, leòmhainn, dràgoin, dorchadas, agus an aon fhacal bàs, agus gach truaighe eile. Sin agad an fhìrinn, oir is iomadh iad a thog an fhianais sin o am faireachdainn fhèin. Agus carson a bhiodh neach cho beag cùram uime fhèin is gun gabhadh e comhairle coigrich?
    
Cumadh cridhe chrìosdaidh òig.
     CR.: Ach, a dhuine, is uamhasaiche leamsa an t-eallach seo a tha air mo mhuin na na nithean sin uile a dh'ainmich thu: seadh, is saoilidh mi gur coma leam ciod a thachras rium san t-slighe mas e 's gum faigh mi faochadh om eallach.
     GLIOC.: Cionnas a thàinig an t-eallach sin ort an toiseach?
     CR.: Thàinig, 's mi leughadh an leabhair so nam làimh.

Cha toigh leis daoine bhi leughadh a’ Bhìobaill le ro chùram.
     GLIOC.: B'e mo bharail e! Dh'èirich dhutsa mar a dh'èirich do dhaoine lag-inntinneach eile, daoine a ghabh gnothaich ri nithean a bha fada os an cionn, agus a thuit air ball ann am breislich: breislich, chan e mhàin a tha toirt o dhaoine an duinealas, mar a rinn e ortsa, ach a tha toirt orra oidhirpean ro dhàna fheuchainn, ach am faigh iad, chan eil fhios aca fhèin ciod.
     CR.: Chan eil e idir an an-fhios dhomh ciod bu mhaith leam fhaotainn: faochadh om eallach trom.
     GLIOC.: Ach carson a dh'iarradh tu faochadh air an dòigh seo, agus a liuthad cunnart a tha na lùib – gu sònraichte (nan robh foighidinn agad gu èisteachd rium) agus e nam chomas-sa do sheòladh a chum an nì as miann leat, gun agad ri bhi coinneachadh a leithid a chunnartan 's a tha romhad air an t-slighe seo? Seadh, tha do leigheas faisg ort. Seadh, is canaidh mi seo cuideachd, gur e thachras riut, an àite nan
cunnartan seo, dìon, càrdeas, riarachadh.
     CR.: Bi cho maith, a dhuine, 's gun cuir thu solas dhòmhsa air an dìomhaireachd sin.
    
Is roghnaiche leis beusalachd na an geata cumhang.
     GLIOC.: Anns a' chlachan ud thall (is e Beusalachd as ainm dha) tha duin' uasal a' fuireach d'an ainm Laghalachd, duine anabarrach ciallach, agus aig a bheil ainm fìor mhath, a tha ealanta air eallaich coltach rid fhear-sa a làimhseachadh, is còmhnadh a thoirt, gu faotainn cuidhteas e; lem fhiosrachadh fhèin rinn e mòran math air an dòigh seo; agus a bharrachd, tha e ealanta air muinntir a chaidh a bheag no mhòr as an rian, le n eallach, a leigheas. Mar a thuirt mi, faodaidh tu dhol far a bheil esan, agus cobhair fhaotainn as an t-seasamh. Chan eil a thaigh ach gann mile as a seo; agus mur bi e fhèin aig baile, tha mac aige, 's cha suarach e fhèin, d'an ainm Suairceas, a tha cheart cho ealanta air a làimh ris an t-seann duine e fhèin. Ann an sin, tha mi ag innse dhuit, faodaidh tu faochadh fhaotainn od eallach; agus mur eil a rùn ort tilleadh gu do sheann dachaigh (nì gu dearbh nach tugainn a chomhairle ort) faodaidh tu fios a chur gu do theaghlach, iad imrich a dhèanamh 's a thighinn a chòmhnaidh còmhla riut anns a' chlachan seo, far a bheil gu leòr de thighean falamh, agus 's am bi e furast dhut taigh fhaighinn air màl cuimseach. Tha biadh saor agus math ann cuideachd, agus nì eile a bhios na mheadhon air an tuille sonais a chur do rathad, bidh tu cinnteach à coimhearsnaich chòire, agus caithidh tu do bheatha fo mheas agus an deagh inbhe.

Crìosdaidh air a ribeadh le briathran Ghliocas-saoghalta.   
     Chuir so uile Crìosdaidh ann an cuing; ach rinn e suas inntinn an tiota: Ma 's fhìor na labhair an duin' uasal seo is e mo ghliocas a chomhairle a ghabhail. Agus leis an sin lean e air faighneachd.
     CR.: Ler cead, gu dè an t-slighe gu taigh an duine chòir sin?
     GLIOC.: An lèir dhut an cnoc àrd ud?

Beinn Shinai.
     CR.: Is math sin.
     GLIOC.: Feumaidh tu gabhail seachad air a' chnoc ud, agus is e a thaigh-san a' chiad fhear gus an tig thu.

Friday, October 22, 2010

Earrann 2

An sin thuirt Cobhair ris: "Thoir dhòmhsa do làmh."
Tha strì eadar Crìosdaidh is Ceann-làidir mu anam Shocharaich.
     An sin thuirt Socharach: Na dèan! Ma tha 'n fhìrinn aig Crìosdaidh còir, is fheàrr na nithean a tha e sireadh na na nithean a tha againne. Tha mo chridhe a' togail as dèidh mo choimhearsnaich.
     CEANN-LÀIDIR: Ciod! An tuilleadh amadain! Gabh mo chomhairlse agus till. Cò aige tha fios càite an treòraich a leithid sin de ghaoithean thu? Air t' ais, air t' ais, agus bi glic.
     CR.: Thig còmhla rium, a Shocharaich, a nàbaidh; Tha nithean mun do labhair mi rin seilbheachadh, agus iomadh glòir a bharrachd. Mur creid thu mise, leugh an leabhar so; oir chan eil facal ann nach eil air a dhaingneachadh mar fhìrinn le fuil an tì a rinn e. [Eabh, 9. 17-21]

Tha Socharach deònach a dhol còmhla ri Crìosdaidh.
     Seadh, a choimhearsnaich, Ceann-làidir, arsa Socharach. Tha mi tighinn gu co-dhùnadh air a' chùis. Tha rùn orm a dhol còmhla ris an duine chòir seo, agus mo chrannchur a ghabhail maille ris. Ach mo charaide math, a bheil eòlas na slighe agad, a dh'ionnsaigh an ionaid sin air a bheil do mhiann?
     CR.: Tha mi air mo sheòladh, le fear dan ainm Soisgeulach, dèanamh air geata beag a tha romhainn, far am faigh sinn eòlas na slighe.

Thill Ceann-làidir le sgallais.
     SOCH.: Tiugainn, ma-tà, a dheagh choimhearsnaich, biomaid a' dol. An sin dh'fhalbh iad an cuideachd a chèile.
     "Agus tillidh miso dhachaidh," arsa Ceann-làidir. Cha bhi mi nas fhaide am chompanach aig balaich bhaoth sheachranach.
     A-nis chunnaic mi as mo chadal, an uair a thill Ceann-làidir dhachaigh, gun ghabh Crìosdaidh agus Socharach tarsaing an lèana, is iad a' co-labhairt; agus seo mar a thòisich iad air an còmhradh.
     CR.; Seadh, a Shocharaich, a nàbaidh, dè do chor? Tha mi toilichte gun ghabh thu chomhairle thighinn còmhla rium. Nan robh Ceann-làidir e fhèin air faireachadh na dh'fhairich mise de chumhachd agus de uamhann na nithean a tha fhathast as ar sealladh, cha robh e air tionndadh air a shàil agus a chùl a thoirt duinn cho tàireil.
     SOCH.: Agus a-nis, a Chrìosdaidh, o nach eil ann ach sinn fhèin nar dithis, innis dhomh tuilleadh: mu na nithean a th'ann; ciamar a gheibhear seilbh orra; an t-àit a bheil sinn a' dol.
  
Tha nithean Dhè do-labhairt. 
     CR.: Is usa dhomh smaoineachadh orra lem inntinn na luaidh orra le mo theangaidh; ach a dh'aindeoin sin, seach gu bheil thu dèidheil air an tuilleadh eòlais, leughaidh mi mun deidhinn as mo leabhar.
     SOCH.: Ach a bheil thu 'n dùil gu bheil briathran do leabhair tur cinnteach?
     CR.: Thà, gun teagamh, is e air a dhèanamh leis an tì nach urrainn breug a dhèanamh. [Titus 1:2]
     SOCH.: Chan urrainn nas fheàrr. Dè na nithean a tha ann?
     CR.: Tha rìoghachd gun chrìoch gu bhi againn, agus beatha shìorraidh gu bhi air a toirt duinn, a chum 's gun gabh sinn còmhnaidh san rìoghachd sin gu sìorraidh. [Isa. 45:17; Eòin 10:27-29]
     SOCH.: Chan urrainn nas fheàrr; agus ciod tuilleadh ?
     CR.: Tha crùintean glòire gu bhi air an toirt duinn; agus trusgain anns an dealraich sinn mar a' ghrian an speuran nèimh. [2 Tim. 4:8; Taisb. 22:5; Mata 13:43]
     SOCH.: Tha sin tuilleadh is math; agus ciod tuilleadh?
     CR.: Bidh crìoch shìorraidh air gul is bròn; oir tiormaichidh an tì leis an leis an t-àite gach deur o ar sùilean. [Isa. 25:8; Taisb. 7:16,17; 21:4]
     SOCH.: Agus ciod e chuideachd a bhios againn ann?
     CR.: Bidh sairifich is cearubaich ann còmhla ruinn – creutairean a bheir ruith phriobadh air ar sùilean leis cho deàlrach 's a tha iad. Tachraidh na mìltean riut ann, seadh agus na deich mìltean, a chaidh dhachaigh romhainn. Tha iad gu lèir gràdhach agus naomh – chan urrainn iad cron air bith a dhèanamh. Tha iad gu lèir a' gluasad an làthair Dhè, agus an seasamh na fhàbhar gu sìorraidh. An aon fhacal, chì sinn an siod na h-èildeirean len crùintean òir; na h-òighean naomha len clàrsaichean òir. An siod chì sinn daoine a bha air an gearradh nam pìosan leis an t-saoghal, air an losgadh sna lasraichean, air an ithe le fiadh-bheathaichean, air am bàthadh san fhairge, air son an teas-ghràdh do Thighearna an àite: an siod tha iad gu lèir slàn fallain, agus neo-bhàsmhorachd orra mar thrusgan. [Isa. 6:2; I Thes. 4:16,17; Taisb. 5:11; 4:4; 14:l-5; Eòin 12:25; 2 cor. 5: 2,3,5]
     SOCH.: Is leòr do sgeula a chum cridhe a lìonadh, 's a chur thairis, le aoibhneas. An e gum meal duine na nithean sin? Ciamar a gheibh sinne seilbh orra?
     CR.: Tha sin aig an Tighearna, uachdaran na tìre, air a sgrìobhadh na leabhar. Is e sin, am beagan bhriathran: Ma tha duine dha-rìribh deònach a ghabhail, bheir esan dha e an asgaidh. [Isa. 55:1,2 ; Eòin 6:37; 7:37; Taisb. 21:6; 22:17]
     SOCH.: Glè mhath, a dheagh nàbaidh. Is mise a tha air mo dhòigh, ag èisteachd ris na nithean sin. Seo! Tarraingeamaid ar ceum.
     CR.: Chan urrainn mi dhol cho luath 's bu mhath leam, 's an t-eallach seo air mo mhuin.
   
Slochd na Mì-mhisneachd.
    A nis chunnaic mi as mo chadal, dìreach nuair a chuir iad crìoch air a' choluadair seo, gun tàinig iad air bogalach làthaich a bha am meadhon a’ chòmhnard, agus a chionn nach robh iad nan aire, thuit iad le chèile gu h-obann anns an t-sùil-chruthaich. B'e ainm na sùil-chruthaich Mì-mhisneachd. An sin bha iad ag aonagraich car greis, agus air an lonoicneadh anns an t-salchar. Cha b'fhada gus an do thòisich Crìosdaidh a' dol fodha anns an làthaich, le trom chudthrom an eallaich a bha air a mhuin.
     An sin thuirt Socharach: "Och, a Chrìosdaidh, a nàbaidh, càit a bheil thu nis?"
     "Gu dearbh," arsa Crìosdaidh, "is beag m' fhios."
    
Cha leòr a bhi socharach.
     Leis a sin thòisich Socharach a' fàs diombach, agus is e thuirt e ri chompanach, le frionas: "An e so an sonas air an robh thu luaidh riumsa fad na h-ùine ud? Ma tha leithid so a thubaist a' tighinn nar car san dol a-mach, ciod nach fhaod dùil a bhi ris mun ruig sinn an ceann-uidhe? Faigheamsa as a seo le mo bheatha, agus is leat fhèin nad aonar tìr an àigh ud, air mo shonsa dheth. Leis an sin thug e ionnsaigh dhùrachdach no dhà, agus fhuair e mach air an taobh a b'fhaisge air a dhachaigh; agus a-mach a ghabh e, is chan fhaca Crìosdaidh tuille e.

Crìosdaidh sa chàs, ach a’dèanamh air an taobh a b’fhaide o dhachaigh.
     Mar sin bha Crìosdaidh air fhagail air a dhlò a' cur nan car dheth am breunloch na Mì-mhisnich na aonar; ach ged a bhà, rinn e dìcheall air e fhèin a shlaodadh gus an taobh ud a b'fhaide o thaigh fhèin, agus a b'fhaisge air a' gheata chumhang. Chaidh aige air a sin, ach cha b'urrainn e e fhèin a thoirt as, leis an eallach a bha air a mhuin; ach chunnaic mi am aisling gun tàinig fear far an robh e d'am b'ainm Cobhair, agus gun dh'fhaighnich e dheth gu dè bha e dèanamh an siod.
     "A dhuin' uasail," arsa Crìosdaidh, "thug fear d'am b'ainm Soisgeulach, comhairle orm an rathad seo a ghabhail, agus sheòl e mi a dh'ionnsaigh a' gheata ud thall, a chum gun rachainn as on fheirg a tha ri teachd. Agus mar a bha mi tighinn air mo shlighe thuit mi an seo."

Na geallaidhean.     
     COBH.: Ach carson nach do rinn thu air an staran ?
     CR.: Bha mi air mo ruagadh cho dian le eagal 's gun ghabh mi an rathad bu ghiorra, agus thuit mi an seo.

Thug Cobhair as e.
     COBH.: An sin thuirt e: "Thoir dhòmhsa do làmh." Mar sin thug e dhà a làmh, agus tharraing e as e, agus chuir e na sheasamh air talamh cruaidh e, agus thuirt e ris gabhail air adhairt. [Salm 40:2]

Dè tha dèanamh Slochd na Mì-mhisnich.
     An sin thug mi ceum far an robh am fear a tharraing as e, agus thuirt mi ris: "A dhuin' uasail, dè is coireach, 's gur h-ann tarsainn air an àite seo a tha an t-slighe o Bhaile an Lèirsgrios a dh'ionnsaigh a' gheata ud thall, nach eil an toll so air a chàradh, a chum 's gum faodadh creutairean bochda a bhios a' triall oirre siubhal ann an tèarainteachd?" Agus thuirt e rium: Is e tha anns an t-sùil-chruthaich seo aite nach gabh càradh. Is e so an t-àite a dh'ionnsaigh a bheil gach còbhar is salchar a tha an cois dearbhadh peacaidh, an còmhnaidh a' sìoladh. Is ann air son sin a tha e air a shloinneadh, Slochd na Mì-mhisnich. Tha thu faicinn: mar a tha peacach air a dhùsgadh gu mothachadh air a staid chaillte, tha iomadh eagal agus teagamh a' togail cinn na anam, smuaintean mì-mhisnich cuideachd, agus tha iad gu lèir a’ cruinneachadh agus a' tàrmachadh san àite so. Is e sin as coireach gu bheil an grunnd so cho olc.
     Chan e toil an rìgh idir nach eil an t-àite so air a chur am feabhas [Isa. 35:3,4]. Le òrdugh luchd-grèidhidh an rìgh tha luchd-saoithreach ag obair air a’ mhìr talmhainn seo fad còrr is sia ceud deug bliadhna, ach an tèid aca air a chàradh. Seadh, ars esan, agus lem fhiosrachadh fhèin, cha lugha na fichead mìle cart a shluig an t-àite --milleanan de theagasg fhallain -- a bha air an toirt a shamhradh 's a gheamhradh as gach ceàrna de ìmpireachd an rìgh (agus tha daoine eòlach ag ràdh gur e siod an stuth as fheàrr air bith chum grunnd math a dhèanamh dhen àite) ach an gabhadh e càradh. Gidheadh, is Slochd na Mì-mhisnich e fhathast, agus mar sin mairidh e a dh'aindeoin dìchill.
    
Mathanas is beatha tre chreidimh an Crìosd
     Tha gun teagamh, le seòladh an àrd fhear-lagha, staran math cinnteach air a shuidheachadh tre theis-meadhon a' bhreunloch so, ach tha amannan ann, mar an droch aimsir, 's tha an t-àite seo a' brùchdadh a-mach a leithid a shalchar 's gur gann is lèir do neach an staran sin. Eadhon an uair a dh’fhaodar fhaicinn tha daoine, tre luairean an cinn, ga chall, agus cha bhi dìth claoidh orra sa chlàbar an uair sin, a dh’aindeoin feabhas an starain. Ach aon uair ‘s gu faigh iad a-steach air a' gheata chumhang tha fonn math fon cois. [1 Sam. 12:23]

Coimhearsnaich a’ cèilidh air Socharach, is e air tilleadh dhachaigh.
     Ach a nise, chunnaic mi am bhruadar gun d'fhuair Socharach air ais dhachaigh mun àm seo. Mar sin thàinig a choimhearsnaich a chèilidh air. Thuirt cuid aca gun robh e glic a thighinn air ais; cuid nach robh ann ach an t-amadan an uair a dh'earb e e fhèin ri Crìosdaidh; rinn cuid eile fanaid air airson a ghealtachd -- seach gun ghabh e os làimh idir e nach robh ann ach buigneag toirt thairis airson càs no dhà tachairt ris -- ach bha Socharach gu diùid nam measg. Mu dheireadh ghlac e an tuille muinghinn, agus an sin chuir iad car eile nan teangaidh, agus 's ann a shìn iad air tàir a thoirt do Chrìosdaidh bochd, air cùl a chinn. Is leòr siod air Socharach.

Saturday, October 9, 2010

Earrann 1

Am Prìosan. 
     Mar a bha mi gabhail tre fhàsach an t-saoghail so, thachair dhomh tighinn air àite àraidh far an robh uamha [Prìosan Bhedford]. An sin leig mi mi fhèin nam shìneadh, is thuit mi nam chadal, agus as mo chadal chunnaic mi bruadar. Ciod a chunnaic mi anns a' bhruadar sin ach fear na sheasamh an àite àraidh, is a dheise na luideagan, a chùl ri dhachaigh, leabhar na làimh, eallach mòr air a mhuin. Sùil dhan tug mi chunnaic mi e fosgladh an leabhair agus a' leughadh. Mar a bha e leughadh shil air a dheòir, agus chaidh e air chrith; ach a chionn nach b'urrainn e cumail air fhèin na b'fhaide, bhris air a ghul, agus le bural tiamhaidh, dh'èigh e "Dè nì mi?”[Isa. 44:6; Luc. 14:33 ; Salm 38:4; Gn. 2:37, 16:30; Hab. 1:2,3]


An saoghal seo.
     Anns a' chàs sin, ma tha, thug e thaigh air, agus cha do leig e càil air, seach an àbhaist, fhads a bha sin na chomas, gus nach cuireadh a bhean no a chlann umhail air; ach cha b'urrainn e cumail air fhèin ro fhada, oir thruimich air a bhròn. Mar sin cha robh fo a chothrom ach inntinn a leigeil ris da mhnaoi 's da chloinn, agus seo mar a thuirt e riu: "A bhean chaomh, agus a chlann mo ghràidh, tha mise, bhur fear-dàimh, air dol a dhìth fo eallach a tha ro throm air mo shon. Còmhla ris an sin, tha dearbh chinnt air a thoirt domh gu bheil am baile againn gu bhi air a sgrios le teine o nèimh; agus anns an lèirsgrios eagalach sin gum bi araon mise agus thusa, a bhean, agus sibhse mo leanaban maoth air ar glacadh, mur faighear innleachd air dol as – nì a tha an an-fhios ormsa fhathast – trem faod sinn a bhi air ar saoradh. Chuir so uamhann air leth air a luchd-dàimh, chan ann idir a chionn gun mheas iad gun robh facal fìrinn anns na thuirt e riu, ach air eagal gur h-ann a bha eanchainn air dol tro-chèile.

Iocshlaint fheòlmhor air son anam tinn.
      Mar sin, a chionn gun robh an oidhche gu tuiteam, co-dhiù, agus gur dòcha gun cuireadh cadal na h-oidhche eanchainn am feabhas, chuir iad da leabaidh e gun dàil. Ach cha b'fheàrr an oidhche dhàsan na 'n là. An àite suain is socair, cha d'fhuair e ach osnaich is deòir. Nuair a thàinig a' mhadainn, is bu mhaith leò fios fhaotainn air a chor, is a thuirt e: "Nas miosa agus nas miosa!" Nuair a rinn e air son tuille còmhraidh a bhi eatorra, is ann a chruadhaich iad an gnùis. Dh'fheuch iad cuideachd ri ghalair fhuadach le giùlan mì-chneasta agus borb: uair ri fanaid, uair ri achasan, uair ga fhàgail air a dhlò. Air an adhbhar sin thòisich e dol don uaigneas a dh'ùrnaigh air an son le truas, agus a chaoidh os cionn a thruaighe fhèin. Fad bheagan làithean b'e chleachdadh a bhi cur cuairt leis fhèin sna raointean, greis a' leughadh is greis ag ùrnaigh.
     Chunnaic mi e uair, is e air chuairt sa mhachair, gun robh e, mar bu tric a bha, a' leughadh a leabhair, is e an èigin mhòir le inntinn, is mar a bha e leughadh bhris a mach air, agus ghlaodh e, mar a rinn e roimhe, "Dè is còir dhomh a dhèanamh chum gun saorar mi?"[Gn. 16:30,31]
     Chunnaic mi cuideachd gun tug e sùil an taobh seo agus an taobh ud, mar gum bu mhaith leis ruith. Gidheadh sheas e, mar a shaoil mi, a chionn nach maith bha fhios aige ciod an taobh a ghabhadh e. Sùil dhan tug mi chunnaic mi fear dam b'ainm Soisgeulach a' tighinn far an robh e, agus a' faighneachd dheth carson a bha e glaodhaich.
     Fhreagair e: "A dhuin' uasail, tha mi togail on leabhar seo gu bheil mi fo bhinn bàis, agus còmhla ris a sin, gu bhi air mo tharraing gu breitheanas: agus chan eil mi gam fhaighinn fhèin deònach air a' chiad nì, no idir comasach coinneachadh ris an ath nì." [Eabh. 9:27; Iob 16:21,22; Esec. 22:14]


Mothachadh gum feumar teiche. 
     An sin thuirt Soisgeulach: "An e nach eil thu deònach bàsachadh, agus a liuthad olc a tha sa bheatha seo? "Fhreagair an duine: "Chan eil, is eagal orm gun cuir an t-eallach seo a tha air mo mhuin fodha mi nas doimhne na an uaigh, is gun tuit mi an Tophet [Isa. 30:33]. Agus le ur cead, mur comasach mi air seasamh ri prìosan, ciamar idir a sheasas mi ri breitheanas, agus ri crochadh na dhèidh?" Thuirt Soisgeulach an sin: "Mas e sin do chor carson a tha thu seasamh dìomhanach?" "Tha," ars esan, "a chionn nach eil fhios agam càit an tionndaidh mi." An sin thug e dha rola air an robh sgrìobhte: "Teich on fheirg a tha ri teachd." [Matt. 3:7]


Chan fhaighear Crìosd, is an t-slighe thige, a dh'easbhuidh an fhacail. 
     Leugh an duine e, agus a' togail sùil dhùrachdach ri Soisgeulach, dh'fhaighnich e càit am feumadh e teiche. An sin thuirt Soisgeulach, is e tomhadh le mheòir thar raoin fharsaing, "An lèir dhuit an geata cumhang ud?" "Cha lèir," ars an duine. "An lèir dhuit an solas deàlrach ud?" ars am fear eile. "Tha mi 'n dùil gur lèir," ars esan. "Cùm do shùil air an t-solas ud," arsa Soisgeulach. "Dèan ball dìreach air, agus chì thu an geata. Nuair a bhuaileas tu aige ìnnsear dhuit ciod a nì thu." Agus chunnaic mi am aisling gun thòisich an duine air ruith. Cha robh e air a dhol fada o a dhoras fhèin nuair a mhothaich a bhean agus a chlann dha, agus shìn iad air èigheach as a dhèidh, e thilleadh. Ach is ann a chuir an duine a chorragan na chluasan, agus chùm e air ruith, ag glaodhaich: "Beatha! Beatha! Beatha shìorraidh!" Cha tug e sùil air a ghualainn, is e teiche chum meadhan a' chòmhnaird. [Matt. 7:13,14; Salm 119:105; 2 Pead. 1:19; Lu. 14:26; Gen. 19:17]


Tha iadsan tha teiche on fheirg ri teachd nam buill-amharc don t-saoghal.
     Thàinig na coimhearsnaich cuideachd a-mach ga fhaicinn a' ruith [Ier. 20:10]; agus mar a bha esan a' ruith bha cuid dhiubh a' fanaid, cuid a' maoidheadh, cuid ag èigheach ris tilleadh. Nam measgsan bha dithis a chuir rompa gun tugadh iad air ais e, ge b'oil leis. B'e ainm an darna fir Ceann-làidir, agus ainm an fhir eile Socharach: Mun am seo bha an duine astar maith uatha; ach ged a bhà, chuir iad rompa a leantainn – nì a rinn iad - agus cha b'fhada gus an do rug iad air. An sin thuirt an duine: "Carson a thàinig sibh, fhearaibh?" "Thàinig sinn ach an tilleadh tu còmhla ruinn," ars iadsan. Ach thuirt esan nach b'urrainn siod a bhi air aon chor. "Tha bhur còmhnaidh," ars esan, "am Baile an Lèirsgrios, am baile san do rugadh mi. Tha mi faicinn gur h-ann mar sin a thà, agus ma bhàsaicheas sibh ann, luath no mall, thèid sibh fodha nas doimhne na 'n uaigh, a dh'àite tha losgadh le teine agus pronnastan. Gum bu h-àill leibh, mo dheagh choimhearsnaich, a dhol còmhla riumsa!"
     "An eadh?" arsa Ceann-làidir," agus ar càirdean agus ar sòlasan fhàgail as ar dèidh!"
     "Seadh," arsa Criosdaidh - oir b'e sin ainm – “oir chan eil sin gu lèir airidh air a bhi air a choimeas ri beagan dhe na tha mise ag iarraidh a sheilbheachadh; agus ma thèid sibh còmhla rium, agus gum buanaich sibh ann, gheibh sibh mar a gheibh mi fhèin, oir tha gu leòr agus còrr far a bheil mi dol. Tiugainn, ach an cuir sibh dearbhadh air mo bhriathran."[2 Cor. 4:18; Lu. 15:17]
     CEANN-LÀIDIR: Ach dè na nithean a tha thu ag iarraidh, is gun cuireadh tu cùl ris an t-saoghal gu lèir chum am faotainn?
     CR.: Tha mi a' sireadh oighreachd neo-thruaillidh agus neo-shalach agus nach searg as. Tha i air a tasgaidh air nèimh, agus air a gleidheadh gu cùramach ann an sin, gu bhi air a frithealadh, aig an àm shònraichte, dhaibhsan a shireas i gu dìcheallach. Mas maith leibh chì sibh mar sin e nam leabhar. [1 Pead. 1:4; Eabh. 11:16]
     "Coma leat," arsa Ceann-làidir. "Cuir seachad do leabhar. An till thu còmhla ruinn no nach till?"
     "Is mise fear nach dèan sin," arsa Crìosdaidh, "oir chuir mi mo làmh ris a' chrann-treabhaidh." [Lu. 9:62]
     CEANN-LÀIDIR: Tiugainn sinne, ma tà, a Shocharaich, a nàbaidh, agus tillidh sinn dhachaigh a-rìs as aonais. Tha cuideachd ann dhe na sgeamhanaich lethchiallach ud, agus nuair a ghabhas iad nòs nan ceann tha iad, nan sùilean fhèin, nas glice na seachdnar a labhras gu tonaisgeil.